Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu: Kuźnia Talentów i Centrum Kultury Ruchu na Dolnym Śląsku

W sercu Dolnego Śląska, w tętniącym życiem Wrocławiu, od dziesięcioleci funkcjonuje instytucja, która jest synonimem pasji do sportu, nauki o ruchu i zaangażowania w zdrowie publiczne – Akademia Wychowania Fizycznego im. Polskich Olimpijczyków. To nie tylko alma mater dla tysięcy studentów, ale także dynamiczny ośrodek badawczy, miejsce kluczowych wydarzeń sportowych i istotny element lokalnej społeczności. Od skromnych początków w powojennym Wrocławiu, AWF wyrosła na jedną z wiodących uczelni w kraju, kształcąc przyszłych liderów, trenerów, fizjoterapeutów i menedżerów w obszarze kultury fizycznej. Jej wyjątkowość wynika z połączenia bogatej tradycji z nowoczesnym podejściem do edukacji, innowacyjną infrastrukturą oraz silnym naciskiem na praktyczne umiejętności. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, co sprawia, że wrocławska AWF jest tak ceniona, ze szczególnym uwzględnieniem jej imponującej bazy sportowej, której sztandarowym elementem jest stadion lekkoatletyczny.

Historia i Ewolucja: Od Studium do Renomowanej Akademii

Historia Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu to fascynująca podróż przez dekady powojennej Polski, świadectwo determinacji i wizjonerskiego podejścia do edukacji w dziedzinie kultury fizycznej. Jej korzenie sięgają 1946 roku, kiedy to rozpoczęła działalność jako skromne Studium Wychowania Fizycznego, będące integralną częścią Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Był to strategiczny ruch, który od razu podkreślał interdyscyplinarny charakter przyszłej uczelni – połączenie medycyny z aktywnością fizyczną.

Kamienie milowe w rozwoju uczelni to:

• 1950 rok: Studium przeobraża się w samodzielną Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego. To przekształcenie pozwoliło na pełną autonomię programową i naukową, otwierając drogę do intensywnego rozwoju kierunków związanych bezpośrednio ze sportem i wychowaniem fizycznym.
• 1956 rok: Uczelnia uzyskuje uprawnienia do nadawania stopni magisterskich. Ten moment był przełomowy, ponieważ umocnił pozycję placówki jako pełnoprawnej uczelni wyższej, zdolnej do kształcenia wysoko wykwalifikowanych specjalistów. Absolwenci z tytułem magistra zaczęli odgrywać kluczową rolę w szkołach, klubach sportowych i instytucjach wychowania fizycznego w całym kraju.
• 1966 rok: Przyznanie prawa do nadawania stopnia doktora nauk o kulturze fizycznej. To był kolejny krok milowy, potwierdzający dojrzałość naukową uczelni i jej potencjał badawczy. Od tego momentu AWF Wrocław stała się ważnym ośrodkiem generowania nowej wiedzy w swojej dziedzinie.
• 1990 rok: Uczelnia zdobywa uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego. To najwyższe akademickie wyróżnienie badawcze, które stawia AWF Wrocław w gronie najbardziej prestiżowych jednostek naukowych w Polsce, zdolnych do kształcenia i promowania kadry samodzielnych pracowników naukowych.

Współczesne kierownictwo uczelni, z rektorem prof. dr hab. Andrzejem Rokitą na czele (władze na lata 2020–2024 obejmowały również prorektorów: dr. hab. Ryszarda Bartoszewicza ds. nauczania, prof. dr hab. Małgorzatę Słowińską-Lisowską ds. nauki i współpracy z zagranicą, dr Agnieszkę Pisulę-Lewandowską ds. studenckich i sportu akademickiego oraz dr. Ireneusza Cichego ds. organizacyjnych i współpracy z otoczeniem, a także kanclerza mgr. Adama Roczka i kwestor mgr Monikę Sielewińską), kontynuuje tę długą tradycję rozwoju, stawiając na innowacje, internacjonalizację i reagowanie na zmieniające się potrzeby rynku pracy. To właśnie ci wizjonerzy i menedżerowie, na przestrzeni lat, kształtowali tożsamość i prestiż AWF, czyniąc ją tym, czym jest dzisiaj – dynamicznym centrum edukacyjnym i badawczym.

Doskonałość Akademicka: Wydziały i Kierunki Kształcenia

Struktura Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu została zaprojektowana tak, aby zapewnić kompleksowe kształcenie w obszarach kluczowych dla zdrowia, sportu i jakości życia. Uczelnia opiera się na dwóch głównych wydziałach, które są filarami jej działalności dydaktycznej i naukowej:

1. Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu: Serce AWF, które koncentruje się na kształceniu przyszłych pedagogów, trenerów i menedżerów sportu. Kierunki oferowane w ramach tego wydziału to przede wszystkim:
   • Wychowanie Fizyczne: Klasyczny kierunek, przygotowujący do pracy w szkołach, klubach, ośrodkach sportu i rekreacji. Program obejmuje zarówno wiedzę teoretyczną z zakresu anatomii, fizjologii, teorii sportu, jak i szerokie spektrum praktycznych umiejętności z różnych dyscyplin sportowych. Absolwenci są gotowi do prowadzenia zajęć ruchowych na wszystkich etapach edukacji oraz do pracy jako instruktorzy.
   • Sport: Ten kierunek to propozycja dla przyszłych trenerów, menedżerów sportu, specjalistów od organizacji imprez sportowych. Program nauczania jest zorientowany na specjalistyczną wiedzę z zakresu teorii treningu, psychologii sportu, zarządzania w sporcie oraz marketingu sportowego. Studenci mają możliwość specjalizacji w konkretnych dyscyplinach.
   • Turystyka i Rekreacja: Kierunek odpowiadający na rosnące zapotrzebowanie na specjalistów w dynamicznie rozwijającej się branży turystycznej i rekreacyjnej. Absolwenci są przygotowani do pracy w hotelarstwie, biurach podróży, centrach SPA & Wellness, ośrodkach rekreacyjnych, a także do tworzenia i zarządzania wydarzeniami turystycznymi i sportowymi.
   • Terapia Zajęciowa: Nowoczesny kierunek, który kształci specjalistów w zakresie wspierania osób z różnymi dysfunkcjami w powrocie do aktywności życiowej i społecznej poprzez celowe zajęcia. Absolwenci znajdują zatrudnienie w ośrodkach rehabilitacyjnych, domach pomocy społecznej, szkołach specjalnych.
2. Wydział Fizjoterapii: Ten wydział kształci ekspertów w zakresie rehabilitacji medycznej i promocji zdrowia, wyposażając ich w wiedzę i umiejętności niezbędne do pracy z pacjentami wymagającymi wsparcia w powrocie do pełnej sprawności.
   • Fizjoterapia: To flagowy kierunek wydziału, oferujący kompleksowe przygotowanie do zawodu fizjoterapeuty. Program obejmuje szeroki zakres zagadnień, od anatomii i fizjologii, przez kinezyterapię, fizykoterapię, masaż, po diagnostykę funkcjonalną i programowanie rehabilitacji. Studenci zdobywają praktyczne doświadczenie w nowoczesnych laboratoriach i współpracujących placówkach medycznych, co przygotowuje ich do pracy w szpitalach, przychodniach, gabinetach prywatnych czy ośrodkach sportowych.

Ponadto, AWF Wrocław oferuje szeroki wachlarz studiów podyplomowych (np. Kosmetologia, Usługi Rekreacyjne, Aktywność w Procesie Starzenia, Trener Personalny, Dietetyka w Sporcie) oraz studiów doktoranckich w dziedzinie nauk o kulturze fizycznej. Ta różnorodność sprawia, że uczelnia jest atrakcyjnym wyborem dla osób pragnących rozwijać swoją karierę na wszystkich szczeblach edukacyjnych i zawodowych, wciąż aktualizując swoją ofertę, aby sprostać dynamice rynku pracy i nowym trendom w sporcie, zdrowiu i rekreacji.

Infrastruktura Sportowa: Perła AWF Wrocław – Stadion Lekkoatletyczny i Kompleks Pól Marsowych

Jednym z największych atutów Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu jest jej imponująca i nowoczesna infrastruktura sportowa, której sercem jest legendarny kompleks Pól Marsowych. To tam pulsuje życie sportowe uczelni, oferując studentom i kadrze doskonałe warunki do treningu, badań naukowych i organizacji wydarzeń na najwyższym poziomie. Na przestrzeni lat kompleks ten był świadkiem niezliczonych sportowych triumfów i stał się wizytówką AWF.

Centralnym punktem kompleksu jest bez wątpienia stadion lekkoatletyczny AWF we Wrocławiu. To obiekt, który spełnia najwyższe standardy, wyposażony w profesjonalną bieżnię tartanową o ośmiu torach, skocznie (do skoku w dal, trójskoku, wzwyż, o tyczce), rzutnie (do pchnięcia kulą, rzutu dyskiem, oszczepem, młotem) oraz odpowiednie zaplecze. Stadion ten jest bazą treningową dla studentów AWF, a w szczególności dla sekcji lekkoatletycznych, ale również miejscem organizacji prestiżowych zawodów.

Rola Stadionu Lekkoatletycznego AWF we Wrocławiu:

• Baza Treningowa: Studenci kierunków sportowych, zwłaszcza przyszli trenerzy i zawodnicy, korzystają z bieżni i pozostałych urządzeń do doskonalenia swoich umiejętności. Warunki do treningu są tu na tyle dobre, że stadion jest wykorzystywany przez utytułowanych sportowców oraz kadry narodowe podczas obozów przygotowawczych.
• Miejsce Zawodów: Stadion regularnie gości ogólnopolskie i regionalne zawody lekkoatletyczne, takie jak Akademickie Mistrzostwa Polski, Mistrzostwa Województwa Dolnośląskiego, czy lokalne mityngi sportowe. Przykładowo, co roku odbywają się tu zawody z cyklu Ligi Lekkoatletycznej, które gromadzą setki zawodników z różnych klubów. Obiekt jest w stanie pomieścić dużą liczbę widzów, co sprzyja tworzeniu prawdziwie sportowej atmosfery.
• Centrum Badawcze: Bliskość Wydziału Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Wydziału Fizjoterapii sprawia, że stadion jest również wykorzystywany do badań naukowych. Możliwe jest tu prowadzenie analiz biomechanicznych ruchu, testów wydolnościowych sportowców w warunkach polowych, czy eksperymentów związanych z metodyką treningu. Laboratoria AWF często współpracują ze sportowcami trenującymi na stadionie, co pozwala na bezpośrednie przeniesienie teorii do praktyki.
• Dostępność dla Społeczności: Chociaż priorytetem jest nauka i trening studentów, uczelnia często udostępnia swoje obiekty lokalnej społeczności, wspierając rozwój sportu amatorskiego i młodzieżowego w regionie. To doskonały przykład współpracy uczelni z miastem.

Poza stadionem, kompleks Pól Marsowych AWF Wrocław obejmuje szereg innych, równie istotnych obiektów:

• Wielofunkcyjne Hale Sportowe: Pozwalające na uprawianie wielu dyscyplin, takich jak koszykówka, siatkówka, piłka ręczna, futsal. Są to idealne miejsca do zajęć dydaktycznych, treningów drużyn akademickich oraz organizacji turniejów.
• Kryta Pływalnia: Nowoczesny obiekt z basenem pełnowymiarowym, umożliwiający treningi pływackie przez cały rok, naukę pływania oraz zajęcia z zakresu aquaaerobiku i rehabilitacji w wodzie.
• Korty Tenisowe z Halą: To rzadkość, która pozwala na grę w tenisa niezależnie od pogody, co jest nieocenione dla studentów trenujących tę dyscyplinę.
• Pawilon Naukowo-Dydaktyczny P5: Nowoczesny budynek z salami wykładowymi, laboratoriami, pracowniami specjalistycznymi, które są kluczowe dla prowadzenia zajęć teoretycznych i badań naukowych.
• Dom Studencki „Spartakus”: Zapewnia komfortowe zakwaterowanie dla studentów, co sprzyja integracji i ułatwia codzienne funkcjonowanie.
• Ośrodek Dydaktyczno-Sportowy w Olejnicy: Zlokalizowany poza Wrocławiem, nad jeziorem, z przystanią żeglarską. To unikalny atut AWF, oferujący studentom możliwość uprawiania sportów wodnych, takich jak żeglarstwo, kajakarstwo czy windsurfing, w pięknych okolicznościach przyrody. Stanowi doskonałe uzupełnienie oferty sportowej uczelni, umożliwiając organizację obozów kondycyjnych i szkoleniowych w wyjątkowym otoczeniu.

Łącząc tradycję z nowoczesnością, kompleks sportowy AWF Wrocław stanowi nie tylko doskonałe zaplecze dla edukacji i treningu, ale również ważny punkt na mapie sportowej Polski, przyczyniając się do rozwoju kultury fizycznej i promocji zdrowego stylu życia.

Dynamiczne Życie Studenckie i Rozwój Osobisty

Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu to nie tylko mury wykładowe i obiekty sportowe, ale przede wszystkim tętniąca życiem społeczność akademicka. Studenci AWF mają możliwość aktywnego kształtowania swojego środowiska, rozwijania pasji i zdobywania bezcennych doświadczeń poza programem nauczania.

Centralnym punktem aktywności studenckiej jest Uczelniana Rada Samorządu Studenckiego (URSS). To organ reprezentujący wszystkich studentów, działający na rzecz ich praw i interesów. URSS pełni kluczową rolę w życiu uczelni, organizując szereg wydarzeń, które wzbogacają codzienne funkcjonowanie, takie jak:

• Wydarzenia kulturalne: Od wieczorów filmowych, przez koncerty, po wystawy studenckich talentów.
• Imprezy sportowe: Organizacja turniejów międzywydziałowych, dni sportu, wspólnych aktywności, które integrują społeczność i promują aktywny styl życia.
• Akcje charytatywne: Studenci AWF angażują się w wolontariat i pomoc potrzebującym, pokazując, że sport to nie tylko rywalizacja, ale i empatia.
• Działalność prospołeczna: Udział w kampaniach edukacyjnych dotyczących zdrowego stylu życia, bezpieczeństwa w sporcie czy profilaktyki chorób.

Poza URSS, na uczelni działa wiele kół naukowych i klubów sportowych. Przykładowo, studenci mogą dołączyć do Koła Naukowego Fizjoterapii, gdzie pogłębiają wiedzę z zakresu najnowszych metod rehabilitacji, uczestniczą w badaniach i konferencjach. Aktywnie działają również sekcje sportowe AZS AWF Wrocław, które rywalizują w wielu dyscyplinach na poziomie akademickim i ogólnopolskim – od lekkoatletyki, poprzez judo, pływanie, siatkówkę, aż po sporty walki. To doskonała okazja do rozwijania umiejętności, budowania ducha zespołu i reprezentowania uczelni z dumą.

Program Erasmus+ i Internacjonalizacja:

AWF Wrocław kładzie duży nacisk na internacjonalizację, co otwiera studentom drzwi do świata. Kluczowym programem w tym zakresie jest Erasmus+. Dzięki niemu studenci mają możliwość studiowania przez semestr lub dwa na jednej z kilkudziesięciu uczelni partnerskich w Europie. Korzyści z programu są wielorakie:

• Rozwój językowy: Codzienny kontakt z językiem obcym w naturalnym środowisku.
• Doświadczenie międzykulturowe: Poznawanie nowych kultur, nawiązywanie kontaktów z ludźmi z różnych krajów, rozwijanie tolerancji i otwartości.
• Wzbogacenie wiedzy: Możliwość poznania innych systemów edukacyjnych, uczestnictwa w innowacyjnych zajęciach, które nie są dostępne w kraju.
• Wzrost konkurencyjności na rynku pracy: Międzynarodowe doświadczenie jest coraz bardziej cenione przez pracodawców, świadcząc o samodzielności, zdolnościach adaptacyjnych i szerokich horyzontach.

Uczelnia regularnie organizuje również międzynarodowe konferencje naukowe, które przyciągają wybitnych badaczy z całego świata. To doskonała platforma do wymiany wiedzy, prezentacji najnowszych wyników badań w dziedzinie kultur fizycznej, sportu i zdrowia, a także nawiązywania międzynarodowych kontaktów naukowych. Studenci mają możliwość uczestniczenia w tych wydarzeniach, co jest bezcenną lekcją i inspiracją do własnej pracy badawczej.

Współpraca i Rola AWF w Rozwoju Regionu

Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu to aktywny uczestnik życia społecznego i naukowego regionu. Jej działalność wykracza daleko poza mury uczelni, wpływając na rozwój sportu, edukacji i zdrowia na Dolnym Śląsku.

Dzień Drzwi Otwartych:

Jednym z najważniejszych wydarzeń cyklicznych jest Dzień Drzwi Otwartych. To coroczna tradycja, która przyciąga setki kandydatów na studia, ich rodziców i nauczycieli. Podczas tego dnia uczelnia otwiera swoje podwoje, oferując przyszłym studentom niepowtarzalną okazję do:

• Zwiedzania kampusu i infrastruktury sportowej: Kandydaci mogą na własne oczy zobaczyć nowoczesny stadion lekkoatletyczny, hale sportowe, pływalnię i laboratoria, co pozwala im ocenić warunki do nauki i treningu.
• Rozmów z wykładowcami i studentami: Bezpośredni kontakt z kadrą dydaktyczną i obecnymi studentami jest nieoceniony. Można zadać pytania dotyczące programów nauczania, specjalności, perspektyw zawodowych, a także dowiedzieć się o życiu studenckim z pierwszej ręki.
• Uczestnictwa w prezentacjach i warsztatach: Uczelnia przygotowuje pokazy sportowe, krótkie wykłady wprowadzające do poszczególnych kierunków, czy warsztaty praktyczne (np. z zakresu pierwszej pomocy, fizjoterapii czy technik treningowych), które pozwalają poczuć atmosferę studiów.
• Otrzymania szczegółowych informacji o rekrutacji: Pracownicy dziekanatów udzielają wyczerpujących odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące procesu rekrutacyjnego, wymaganych dokumentów i terminów.

Dzień Drzwi Otwartych to nie tylko promocja uczelni, ale także ważny element doradztwa zawodowego, pomagający młodym ludziom podjąć świadomą decyzję o swojej przyszłości.

Współpraca z Klubem Śląsk Wrocław:

Szczególnie owocna jest współpraca AWF Wrocław z renomowanym klubem sportowym Śląsk Wrocław. To partnerstwo ma wymiar dwustronny i przynosi korzyści obu stronom:

• Praktyki i staże dla studentów: Studenci AWF, zwłaszcza z kierunków Sport i Fizjoterapia, mają unikalną możliwość odbywania praktyk w profesjonalnym klubie sportowym. Mogą obserwować pracę trenerów, fizjoterapeutów, dietetyków i psychologów sportu, poznając realia sportu wyczynowego. To bezcenne doświadczenie, które zwiększa ich atrakcyjność na rynku pracy.
• Wsparcie badawcze: AWF może świadczyć usługi badawcze dla Śląska Wrocław, np. w zakresie analizy wydolnościowej zawodników, oceny ryzyka kontuzji czy opracowywania spersonalizowanych planów treningowych.
• Wspólne projekty i wydarzenia: Organizacja wspólnych seminariów, konferencji, czy dni otwartych, które promują sport i zdrowy styl życia w regionie.

Takie partnerstwa są kluczowe dla praktycznego przygotowania absolwentów do pracy w profesjonalnym sporcie i pokazują, jak nauka może wspierać osiągnięcia sportowe.

Udział w Dolnośląskim Festiwalu Nauki:

Akademia jest również aktywnym uczestnikiem Dolnośląskiego Festiwalu Nauki (DFN). To wydarzenie, które ma na celu popularyzację nauki wśród szerokiej publiczności. AWF Wrocław przygotowuje specjalne pokazy, warsztaty i wykłady, które w przystępny sposób prezentują osiągnięcia i zagadnienia z dziedziny kultury fizycznej. Tematyka jest bardzo zróżnicowana i może obejmować:

• Fizjologia wysiłku – jak działa nasze ciało podczas treningu?
• Biomechanika sportu – dlaczego ruch wygląda tak, a nie inaczej?
• ABC zdrowego żywienia dla sportowców i nie tylko.
• Terapia manualna – praktyczne pokazy.
• Historia wrocławskiego sportu i sylwetki olimpijczyków.

Udział w DFN to doskonała okazja do pokazania, że nauka o sporcie jest fascynująca i ma realny wpływ na nasze życie.

Rekomendacje dla Przyszłych Studentów AWF Wrocław

Jeśli marzysz o karierze w świecie sportu, zdrowia, turystyki czy rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu może być idealnym miejscem dla Ciebie. Aby zwiększyć swoje szanse na przyjęcie i maksymalnie wykorzystać czas studiów, warto wziąć pod uwagę kilka kluczowych wskazówek.

Wymagania i Rekrutacja:

Proces rekrutacyjny na AWF Wrocław, podobnie jak na innych uczelniach publicznych, opiera się na wynikach egzaminu maturalnego oraz często na dodatkowych sprawdzianach sprawności fizycznej. Niezwykle ważne jest, aby dokładnie zapoznać się z informatorami rekrutacyjnymi dostępnymi na stronie internetowej uczelni. Każdy kierunek może mieć nieco inne wymagania:

• Wyniki maturalne: Zazwyczaj brane są pod uwagę przedmioty takie jak biologia, chemia, fizyka, matematyka, język obcy czy geografia, w zależności od wybranego kierunku. Im wyższe wyniki, tym większe szanse na przyjęcie.
• Testy sprawności fizycznej: Na wielu kierunkach AWF (zwłaszcza Wychowanie Fizyczne, Sport) kluczowe są testy sprawnościowe. Mogą one obejmować m.in. biegi na różnych dystansach, skoki, pływanie, testy zwinności czy elementy gimnastyczne. Przygotuj się do nich odpowiednio wcześniej, trenując regularnie i wszechstronnie. Ważne jest, aby dbać o ogólną sprawność fizyczną, a nie tylko o wyniki w jednej, konkretnej dyscyplinie.
• Dokumentacja: Upewnij się, że masz wszystkie wymagane dokumenty (świadectwo maturalne, zdjęcia, potwierdzenie opłaty rekrutacyjnej) i złożysz je w terminie.

Udział w Dniu Drzwi Otwartych jest nie tylko okazją do poznania uczelni, ale także do zadania pytań pracownikom ds. rekrutacji, co może rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące procesu.

Stypendia i Fundusze Europejskie:

Kwestie finansowe często budzą obawy, ale AWF Wrocław oferuje różnorodne formy wsparcia, które mogą pomóc w pokryciu kosztów studiów i życia:

• Stypendia naukowe: Dla studentów z wysokimi wynikami w nauce.
• Stypendia sportowe: Dla wyróżniających się sportowców, reprezentujących uczelnię na zawodach.
• Stypendia socjalne: Dla studentów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
• Stypendia Rektora: Przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe.
• Fundusze europejskie (np. w ramach programu Erasmus+): Otwierają drzwi do dofinansowania wyjazdów zagranicznych, pokrycia kosztów zakwaterowania i utrzymania podczas wymiany. To doskonała szansa na zdobycie międzynarodowego doświadczenia bez nadmiernego obciążenia finansowego.

Zachęcamy do aktywnego poszukiwania informacji o dostępnych stypendiach już na etapie aplikowania, ponieważ mogą one znacząco ułatwić studia i pozwolić na pełne skupienie się na rozwoju.

Praktyczne Wskazówki:

• Rozwijaj swoje pasje: AWF to miejsce dla ludzi z pasją do ruchu. Niezależnie od wybranego kierunku, aktywne uczestnictwo w życiu sportowym i rekreacyjnym będzie nieocenione.
• Bądź otwarty na nowe doświadczenia: Studia to nie tylko nauka. Angażuj się w samorząd studencki, koła naukowe, kluby sportowe. To buduje cenne kontakty i umiejętności miękkie.
• Uczestnicz w zajęciach dodatkowych: Korzystaj z bogatej oferty kursów, warsztatów i szkoleń, które uzupełniają program studiów i zwiększają Twoje kwalifikacje (np. kursy instruktorskie