Ile można chorować w Polsce? Wszystko o zwolnieniach lekarskich w 2025 roku.

Zwolnienie lekarskie, potocznie zwane L4, to ważny element systemu zabezpieczeń społecznych w Polsce. Daje pracownikom możliwość odpoczynku i rekonwalescencji w przypadku choroby lub urazu, bez narażania się na utratę dochodów. Jednak ile dokładnie można chorować w ciągu roku? Jakie są zasady przyznawania zwolnień i kiedy można liczyć na dłuższy okres nieobecności w pracy? Niniejszy artykuł odpowie na te pytania, przedstawiając szczegółowe informacje na temat zwolnień lekarskich w 2025 roku.

Podstawowe zasady dotyczące zwolnień lekarskich (L4)

Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie wystawione przez lekarza, potwierdzające czasową niezdolność pracownika do wykonywania pracy z powodu choroby lub urazu. Prawo do L4 przysługuje praktycznie każdemu pracownikowi, niezależnie od rodzaju umowy (umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło – w tym ostatnim przypadku pod warunkiem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego). Kluczowe jest, aby stan zdrowia faktycznie uniemożliwiał wykonywanie obowiązków zawodowych.

• Kto wystawia L4? Zwolnienie lekarskie może wystawić lekarz rodzinny, lekarz specjalista (np. ortopeda, kardiolog, psychiatra) oraz lekarz stomatolog. Ważne, aby lekarz posiadał uprawnienia do wystawiania takich zaświadczeń, a dane lekarza były zarejestrowane w ZUS.
• Forma L4: Obecnie zwolnienia lekarskie wystawiane są w formie elektronicznej (e-ZLA) i automatycznie trafiają do pracodawcy oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Pracownik nie musi więc fizycznie dostarczać zwolnienia do pracy.
• Obowiązki pracownika: Pracownik jest zobowiązany poinformować pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie trwania zwolnienia, najpóźniej w drugim dniu nieobecności. Można to zrobić telefonicznie, mailowo lub za pośrednictwem innej osoby.
• Kontrola L4: Zarówno pracodawca, jak i ZUS mają prawo do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Kontrola może dotyczyć zarówno stanu zdrowia pracownika, jak i przestrzegania zaleceń lekarskich (np. czy pracownik nie wykonuje innych prac zarobkowych podczas zwolnienia).

Standardowy okres zwolnienia lekarskiego: 182 dni

Zgodnie z przepisami, standardowy okres zasiłkowy, czyli czas, przez który pracownik może przebywać na zwolnieniu lekarskim i otrzymywać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy, wynosi 182 dni w ciągu roku kalendarzowego. Oznacza to, że jeśli pracownik choruje (lub chorował) przez łącznie więcej niż 182 dni w danym roku, po tym okresie traci prawo do zasiłku chorobowego.

Przykład: Pan Jan zachorował na grypę w styczniu i przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 2 tygodnie. W maju doznał urazu kręgosłupa i otrzymał kolejne zwolnienie na 3 miesiące. W październiku znów zachorował na infekcję i potrzebował 10 dni na rekonwalescencję. Suma dni zwolnienia Pana Jana w tym roku to 112 dni (14 + 90 + 8). Oznacza to, że ma on jeszcze do wykorzystania 70 dni zwolnienia lekarskiego w tym roku kalendarzowym.

Wyjątki od standardowego okresu zasiłkowego: 270 dni

Istnieją jednak wyjątki od tej zasady. W przypadku niektórych chorób, okres zasiłkowy może zostać wydłużony do 270 dni. Dotyczy to następujących sytuacji:

• Gruźlica: Osoby chore na gruźlicę mogą przebywać na zwolnieniu lekarskim do 270 dni. Gruźlica jest chorobą wymagającą długotrwałego leczenia i rekonwalescencji, dlatego ustawodawca przewidział dla tych pacjentów dłuższy okres zasiłkowy.
• Ciąża: Kobiety w ciąży również mają prawo do zwolnienia lekarskiego trwającego do 270 dni. Zwolnienie to może być wykorzystane w całości lub w części, w zależności od stanu zdrowia i przebiegu ciąży. Dłuższy okres zasiłkowy ma na celu zapewnienie przyszłej matce i dziecku odpowiedniej opieki i bezpieczeństwa.

Ważne: Wydłużony okres zasiłkowy (270 dni) nie oznacza, że pracownik może chorować dłużej niż 182 dni na inną chorobę niż gruźlica lub ciąża. Jeśli pracownik choruje na inną chorobę, a następnie zachoruje na gruźlicę lub zajdzie w ciążę, to łączny okres zwolnienia nie może przekroczyć 270 dni.

Rodzaj choroby a długość zwolnienia: Szczegółowe przykłady

Długość zwolnienia lekarskiego jest ściśle związana z rodzajem schorzenia oraz indywidualnym stanem zdrowia pacjenta. Lekarz, wystawiając zwolnienie, bierze pod uwagę wiele czynników, takich jak:

• Rodzaj i ciężkość choroby: Inaczej będzie wyglądało zwolnienie w przypadku przeziębienia, a inaczej w przypadku poważnej operacji.
• Stan zdrowia pacjenta: Osoby z chorobami przewlekłymi lub osłabionym organizmem mogą potrzebować dłuższego okresu rekonwalescencji.
• Rodzaj wykonywanej pracy: Osoby pracujące fizycznie mogą potrzebować dłuższego zwolnienia niż osoby pracujące umysłowo, ze względu na większe obciążenie organizmu.

Poniżej przedstawiamy kilka przykładów, jak rodzaj choroby może wpływać na długość zwolnienia:

• Przeziębienie/Grypa: Zwykle 3-7 dni
• Zapalenie oskrzeli/Płuc: 10-21 dni
• Złamanie kości: Kilka tygodni do kilku miesięcy, w zależności od rodzaju złamania i procesu gojenia
• Operacja (np. usunięcie wyrostka robaczkowego): 2-4 tygodnie
• Depresja/Zaburzenia lękowe: Od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od nasilenia objawów i skuteczności leczenia
• Choroby kręgosłupa (np. dyskopatia): Od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od stopnia uszkodzenia i konieczności rehabilitacji
• Choroby serca (np. zawał): Kilka miesięcy na rehabilitację i powrót do zdrowia

Co po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (182/270 dni)? Świadczenie rehabilitacyjne

Co się dzieje, gdy pracownik wykorzysta cały przysługujący mu okres zasiłkowy (182 lub 270 dni), a nadal nie jest zdolny do pracy? W takiej sytuacji istnieje możliwość ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie to jest przyznawane przez ZUS, jeśli istnieje realna szansa na odzyskanie zdolności do pracy w wyniku dalszego leczenia i rehabilitacji.

Warunki otrzymania świadczenia rehabilitacyjnego:

• Wyczerpanie okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni)
• Istnieją realne rokowania na odzyskanie zdolności do pracy w wyniku dalszego leczenia i rehabilitacji
• Złożenie wniosku do ZUS wraz z kompletną dokumentacją medyczną

Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego: Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego zależy od podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wynosi:

• 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za okres pierwszych trzech miesięcy
• 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za następny okres
• 70% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za pozostały okres

Okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego: Świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy. O długości okresu pobierania świadczenia decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Praktyczne porady i wskazówki dotyczące L4 i świadczenia rehabilitacyjnego

Poniżej znajdziesz kilka praktycznych porad, które pomogą Ci w prawidłowym korzystaniu ze zwolnień lekarskich i ubieganiu się o świadczenie rehabilitacyjne:

• Bądź szczery z lekarzem: Podczas wizyty u lekarza dokładnie opisz swoje dolegliwości i odpowiedz na wszystkie pytania. Szczerość i otwartość pomogą lekarzowi postawić właściwą diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie.
• Przestrzegaj zaleceń lekarskich: Podczas zwolnienia lekarskiego stosuj się do wszystkich zaleceń lekarza. Unikaj czynności, które mogą pogorszyć Twój stan zdrowia.
• Dokładnie dokumentuj swoje leczenie: Gromadź całą dokumentację medyczną, taką jak wyniki badań, wypisy ze szpitala, zaświadczenia od lekarzy specjalistów. Dokumentacja ta będzie niezbędna podczas ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne.
• Złóż wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w terminie: Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne należy złożyć w ZUS na co najmniej 6 tygodni przed upływem okresu zasiłkowego.
• Skonsultuj się z prawnikiem lub doradcą: Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich praw lub procedur związanych ze zwolnieniami lekarskimi lub świadczeniem rehabilitacyjnym, skonsultuj się z prawnikiem lub doradcą.

Podsumowanie

Zrozumienie zasad dotyczących zwolnień lekarskich i świadczenia rehabilitacyjnego jest kluczowe dla każdego pracownika. W standardowych przypadkach można chorować do 182 dni w ciągu roku, a w przypadku gruźlicy i ciąży – do 270 dni. Po wyczerpaniu tego okresu, istnieje możliwość ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Pamiętaj, aby dbać o swoje zdrowie i korzystać z przysługujących Ci praw, jeśli zajdzie taka potrzeba. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, prawnikiem lub doradcą.